در صورتی که به دنبال سرهم‌بندی رایانه شخصی جدیدی بوده و یا قصد ارتقاء سیستم فعلی خود را در سر دارید، پردازنده مرکزی نقش بسیار پررنگ و اساسی را در تشکیل پیکره یک کامپیوتر به خود اختصاص می‌دهد. افزایش تعداد هسته‌های فیزیکی و رشته‌های پردازشی، فزونی فرکانس کاری، بهبود معماری، کاهش میزان انرژی مصرفی و … نه تنها در بهسازی کارایی کلی، بلکه فراهم آوردن سیستمی با درصد پاسخ‌گویی بیشتر و … تأثیرگذار بوده و اولویت بالایی را به سمت و سوی خود متمایل ساخته‌اند.
اگرچه پردازنده مرکزی در قالب یکی از مهم‌ترین قطعات تشکیل‌دهنده یک رایانه شخصی به شمار می‌رود، اما قیمت گزاف آن اغلب مصرف‌کنندگان را از خرید محصولات پرچم‌دار و قدرتمند باز داشته و پردازشگرهای میان رده را با محبوبیت بالایی همراه ساخته است. توجه به نکات ویژه در هنگام تهیه و خرید یک واحد پردازنده مرکزی در صرفه‌جویی در هزینه نهایی و جلوگیری از هدر رفت کارایی بسیار تأثیرگذار می‌باشد، اما این نکات قابل توجه چیست؟ بهتر است تا در ابتدا با دسته‌بندی پردازنده‌های مرکزی مختلف بر اساس نوع کاربری آشنایی بیشتری پیدا کنیم.
در حال حاضر جایگاه جدیدترین پردازنده‌های مرکزی کمپانی‌های اینتل و ای‌ام‌دی از آن محصولات نسل نهم سری Core i و نسل دوم رایزن بوده و ویژگی‌های فراتری را نسبت به پردازشگرهای هم‌رده نسول گذشته خود به ارمغان آورده‌اند. تهیه و خرید پردازنده‌های مرکزی جدید عرضه شده از جانب کمپانی مورد علاقه در حالت کلی توصیه شده و پیشنهاد می‌شود تا به‌منظور صرفه‌جویی در هزینه‌های نهایی، از خرید پردازشگرهای هم‌رده نسل قبل خودداری به عمل آورید، زیرا بهبود کارایی IPC، افزایش فرکانس و تعداد هسته/رشته‌های پردازشی به‌عنوان عواملی در جبران افزایش قیمت تأثیرگذار بوده و آینده‌نگری فراتری را در دراز مدت نیز به ارمغان می‌آورند.
انجام کارهای روزمره
در صورتی که هدف شما از خرید واحد پردازنده مرکزی، انجام کارهای معمولی و روزمره از قبیل تماشای فیلم‌ها و سریال‌های ویدئویی، جستجوی شبکه گسترده وب، انجام پروژه‌های سبک دانشگاهی، تایپ، مطالعه، اجرای بازی‌های سبک و تحت وب و … است، بنابراین یک پردازشگر رده ورودی و ارزان قیمت با برخورداری از تعداد دو تا چهار هسته مرکزی می‌تواند به بهترین شکل ممکن پاسخ‌گوی نیازهای مربوطه باشد. پردازنده‌های مرکزی سری رایزن 3 نظیر Ryzen 3 1300X یا Ryzen 3 2200G از سمت کمپانی ای‌ام‌دی و سری پنتیوم از سمت کمپانی اینتل به‌عنوان محصولات قابل بررسی در این دسته‌بندی مطرح می‌باشند، اما در صورت نیاز به صرفه‌جویی بیشتر در هزینه‌های نهایی، امکان کاهش انتخاب به پردازشگرهای سری سلرون اینتل یا آتلون (نظیر Athlon 200GE) ای‌ام‌دی نیز امکان‌پذیر می‌باشد.
پردازشگرهای نسل نهم کمپانی اینتل با حذف واحدهای پردازنده مرکزی سری Core i3 و افزودن نسل جدید تراشه‌های Core i9، پردازنده‌های سری Core i5 را به‌گونه‌ای جایگزین آن‌ها ساخته‌اند. در صورتی که قصد انتخاب پردازنده خود از میان پردازشگرهای رده Core i3 را در سر دارید، انتخاب خود را باید از میان محصولات نسل هشتم کمپانی اینتل به انجام رسانید. در انتها ذکر این نکته ضروری است که توضیحات این بخش بر پایه انجام کارهای روزمره نظیر موارد اشاره شده تدوین شده و در صورت افزایش گستردگی فعالیت (به‌عنوان مثال اجرای برخی از بازی‌های رایانه‌ای AAA برای سرگرمی)، افزایش واحد پردازنده مرکزی به سری Core i5 یا رایزن 5 پیشنهاد می‌شود.
گیمینگ
اگر به دنبال اجرای بازی‌های رایانه‌ای سنگین و AAA روز دنیا بوده و از علاقه بالایی به صنعت گیمینگ برخوردار هستید، بنابراین تهیه و خرید یک پردازنده مرکزی حداقل میان رده نظیر پردازشگرهای سری Core i5 کمپانی اینتل یا رایزن 5 کمپانی ای‌ام‌دی پیشنهاد می‌شود. پردازنده‌های مرکزی سری Core i7 و رایزن 7 نیز به‌عنوان گزینه‌های قوی‌تر در اختیار بازی بازان قرار گرفته‌اند، اما از آنجایی که شمار بسیاری از عناوین مختلف جی‌پی‌یو محور بوده و تراشه شتاب‌دهنده گرافیکی از نقش بسیار مهم‌تری در اجرای بازی‌های رایانه‌ای برخوردار است، پیشنهاد می‌شود تا پردازشگر سیستم را از دو خانواده اشاره شده انتخاب و میزان بودجه باقی‌مانده را در خرید کارت گرافیکی قدرتمندتر صرف نمایید، اما این نکته را مدنظر داشته باشید که در صورت خرید کارت گرافیکی بسیار قوی، پردازنده مرکزی ممکن است برای آن گلوگاه شده و حداکثر پتانسیل آن مورد استفاده قرار نگیرد، بنابراین جوانب احتیاط را رعایت کرده و نسبت به بررسی این مهم پیش از خرید اقدام نمایید.
اورکلاک و استفاده چندرسانه‌ای
اگر به دنبال افزایش تعداد هسته‌های فیزیکی و فرکانس کاری جهت پاسخ‌گویی به نیازمندی‌های خود نظیر ویرایش محتویات ویدئویی بوده و یا قصد تدارک آینده‌نگری بیشتر در خرید سیستم قوی‌تر را دارید، پردازنده‌های مرکزی سری Core i7، Core i9 و رایزن 7 با افزایش توان محاسباتی فراتر خود انتخاب مناسب و ایده‌آلی می‌توانند به شمار روند. علاوه بر آن اغلب پردازشگرهای میان رده کمپانی اینتل (سری Core i5 رو به پایین) به‌منظور کاهش هزینه ساخت از قابلیت اورکلاک بهره نبرده و این مهم تنها محدود به محصولات دارای پسوند K در عنوان آن‌ها می‌باشد که معمولاً در میان پردازنده‌های مرکزی سری Core i7 به بعد به چشم می‌خورند. خوشبختانه محصولات کمپانی ای‌ام‌دی از این محدودیت رنج نبرده و تمامی تراشه‌های مبتنی بر معماری رایزن، حتی پردازنده‌های ضعیف و رده ورودی رایزن 3 نیز از این قابلیت برخوردار هستند.
ایستگاه‌های کاری قدرتمند
در صورتی که سیستم فعلی شما به مدت زمانی چند دقیقه‌ای و یا چند ساعته جهت پردازش و رندر انیمیشن‌های سه‌بعدی یا فایل‌های ویدئویی 4K نیازمند بوده و یا قصد مدیریت پایگاه‌های داده بسیار انبوه و حجیم یا ریاضیات پیچیده و پیشرفته را در سر دارید، بنابراین افزایش تعداد هسته‌های مرکزی و رشته‌های پردازشی با شدت دوچندانی در لمس فزونی پتانسیل تأثیرگذار می‌باشند که این مهم به لطف پردازنده‌های مرکزی سری Core X کمپانی اینتل یا Threadripper کمپانی ای‌ام‌دی امکان‌پذیر می‌باشد. پردازشگرهای اشاره شده اغلب از شمارش فراوانی تعداد هسته فیزیکی و رشته پردازشی (حداکثر 32 هسته و 64 رشته پردازشی) برخوردار بوده و انجام فعالیت‌های چند وظیفه‌ای و مالتی‌تسکینگ به‌راحتی آب خوردن توسط آن‌ها قابل انجام می‌باشند. در صورت نیاز، امکان انتخاب پردازنده مرکزی مناسب از میان محصولات سری Xeon و AMD EPYC نیز امکان‌پذیر می‌باشد، اما تراشه‌های فوق برای استفاده توسط مصرف‌کنندگان عام طراحی نشده و از قیمت بالاتری نیز برخوردار می‌باشند.
نکته‌ای که در هنگام تهیه و خرید یک واحد پردازنده مرکزی باید مدنظر قرار گیرد نوع کاربری مورد نیاز و متمایل نمودن پردازشگر به سمت یکی از ویژگی‌های عمومی آن می‌باشد. اگرچه در ساختار یک پردازنده مرکزی، مؤلفه‌های بسیاری نظیر تعداد هسته‌های فیزیکی، رشته‌های پردازشی، فرکانس کاری، میزان انرژی مصرفی، گنجایش حافظه‌های کش، میزان کارایی (قابل سنجش توسط واحد IPC) و … مطرح می‌باشند، اما بررسی جزئیات موجود و انتخاب تراشه‌ای مطابق با نیازمندی‌های مربوطه در صرفه‌جویی در هزینه‌های نهایی می‌تواند بسیار تأثیرگذار باشد (به‌عنوان مثال آیا تعداد هسته‌های بیشتر برای اجرای بازی‌های رایانه‌ای بهتر است یا خیر؟)
افزایش فرکانس کاری یک پردازنده مرکزی با فزونی توان محاسباتی و قدرت پاسخ‌گویی آن رابطه مستقیم داشته و اپلیکیشن‌های رایانه‌ای با سرعتی فراتر می‌توانند اجرا و مورد پردازش قرار گیرند. علاوه بر آن سرعت کلاک بیشتر در رخداد سریع‌تر فعالیت‌های تک رشته‌ای و پردازشی پرسرعت‌تر دستورالعمل‌های گوناگون تأثیرگذار بوده و لمس این مهم در بسترهای مربوطه به‌خوبی قابل درک است (به‌عنوان مثال ویرایش محتویات صوتی و اجرای برخی از اپلیکیشن‌های قدیمی و همچنین طیف بسیاری از بازی‌های رایانه‌ای مبتنی بر رابط‌های برنامه‌نویسی سطح بالا نظیر DirectX 11).
در مقابل، افزایش تعداد هسته‌های فیزیکی در انجام سریع‌تر فعالیت‌های چند وظیفه‌ای (مالتی‌تسکینگ)، ویرایش ویدئوهای دارای وضوح بالا و یا پردازش دیگر محتویات سنگین نظیر حل معادلات ریاضی تأثیرگذار می‌باشد، بر همین اساس اولویت‌بندی نیازمندی‌های مربوطه و خرید پردازشگر مناسب و مطابق با نوع کاربری در کاهش هزینه‌های نهایی و استفاده از حداکثر پتانسیل می‌تواند مزید بر علت گردد. در صورتی که هدف شما از خرید واحد پردازنده مرکزی، اجرای بازی‌های رایانه‌ای است، انتخاب محصول از میان پردازشگرهای دارای فرکانس کاری 3 تا 4 گیگاهرتز و چهار تا هشت هسته فیزیکی کاملاً کافی به شمار می‌رود.
در انتها مجدداً باید خاطر نشان کرد که حتی‌الامکان پردازنده مرکزی مورد نظر خود را از میان جدیدترین محصولات عرضه شده به بازار انتخاب کرده و از خرید پردازشگرهای قدیمی‌تر جهت صرفه‌جویی در هزینه‌های نهایی خودداری به عمل آورید. کمپانی اینتل و ای‌ام‌دی هر ساله نسل جدیدی از پردازنده‌های نوین و تازه‌نفس خود را با پشتیبانی از ویژگی‌های منحصر به فرد و معماری بروزتر در اختیار همگان قرار داده و بهبود حتی 10 درصدی کارایی به ارمغان آورده شده توسط آن‌ها (قابل اندازه‌گیری توسط واحد IPC)، در آینده‌نگری فراتر و دسترسی به میزان پتانسیل بیشتر تأثیرگذار می‌باشد.
