توجه به وضوح تصویر یا به عبارتی دیگر رزولوشن در هنگام تهیه و خرید نمایشگرهای رایانه‌ای، تلویزیون، دوربین‌های عکاسی و … از اهمیت بسیار بالایی برخوردار می‌باشد، اما این مؤلفه چیست و چرا دقت به آن در انتخاب بهترین محصول تأثیرات بسیاری را به خود اختصاص داده است؟ کدام وضوح تصویر برای رایانه‌های شخصی، دستگاه‌های لپ‌تاپ، تلفن‌های همراه هوشمند و … مناسب است؟ بهتر است تا پیش از پرداختن به مبحث اصلی موضوع کمی بیشتر با مؤلفه رزولوشن آشنا شویم.
رزولوشن در حالت کلی به تعداد نقاط کوچک یا به عبارتی دیگر پیکسل‌های تشکیل‌دهنده یک عکس و یا قابل نمایش توسط نمایشگر گفته می‌شود که افزایش و کاهش آن‌ها تأثیر مستقیمی را بر کیفیت نهایی و وضوح تصویر به خود اختصاص می‌دهد. انتخاب رزولوشن متناسب با صفحه انجام پذیرفته و مقادیر اشتباه در کاهش سطح نمایش اطلاعات بسیار تأثیرگذار است. پارامتر رزولوشن اغلب با دو مقدار عددی و عملگر ضرب در بین آن‌ها مشخص شده و نمایانگر تعداد پیکسل‌های افقی و عمودی و مجموع نقاط قابل نمایش (و یا تشکیل‌دهنده یک عکس) می‌باشد. به عنوان مثال رزولوشن 1280×720 بیانگر تعداد 1280 پیکسل در یک خط به‌صورت افقی و 720 پیکسل در یک خط به‌صورت عمودی (یک ستون) بوده و نمایانگر آن است که صفحه از مجموع تعداد 921.600 نقطه تشکیل شده است. کاهش تعداد پیکسل‌ها در نزول کیفیت تصویر و قابلیت نمایش اطلاعات تأثیرگذار بوده و از اهمیت بالایی در برخی از حوزه‌های مختلف برخوردار می‌باشد. در مقابل افزایش رزولوشن نیز می‌تواند درزمینهٔ بهبود کیفیت و وضوح تصویر، منوط به توانایی دستگاه مزیت‌های گوناگونی را از خود به نمایش بگذارد.
یک دستگاه نمایشگر (مانیتور) از قابلیت نمایش تعداد پیکسل‌های محدودی برخوردار می‌باشد که رقم نهایی آن توسط مؤلفه رزولوشن مشخص شده است، بنابراین افزایش وضوح تصویر به بیشتر از حداکثر توانایی دستگاه منجر به عدم نمایش تصویر و بروز خطاهای گوناگونی همچون “Out of Range” منتهی شود. جهت درک بیشتر موضوع یک مانیتور با امکان نمایش حداکثر یک میلیون پیکسل را در نظر بگیرید. این نمایشگر فرضی قادر است تا حداکثر رزولوشن 1280×720 پیکسل و مقادیر کمتر (800×600 و …) را پشتیبانی کرده و در صورت انتخاب وضوح تصویر 1360×768 (تعداد 1044480 پیکسل) دیگر قادر به نمایش تصاویر نمی‌باشد؛ اما معمول‌ترین مقادیر رزولوشن در نمایشگرهای کامپیوتری چیست و آیا توجه به آن‌ها، وابسته به کاربری مورد نیاز ضروری است؟
- وضوح تصویر 720p: این رزولوشن بیانگر مقدار 1280×720 بوده و اغلب تحت عنوان “HD” و یا “HD Ready” نیز شناخته می‌شود. پشتیبانی از رزولوشن فوق توسط بسیاری از نمایشگرهای کامپیوتری، تلویزیون‌ها، تلفن‌های همراه هوشمند و تبلت‌ها به ارمغان آورده شده است.
- وضوح تصویر 1080p: رزولوشن اشاره شده مقدار 1920×1080 را نشانگر بوده و اغلب تحت عنوان “FHD” و یا “Full HD” نیز بیان می‌شود. این رزولوشن توسط اغلب نمایشگرهای رده گیمینگ پشتیبانی شده و از محبوبیت بسیار بالایی در این حوزه برخوردار می‌باشد.
- وضوح تصویر 1440p: رزولوشن “QHD” و یا “Quad HD” در حالت کلی چهار برابر وضوح تصویر 720p بوده و نمایندگی مقدار 2560×1440 را بر عهده گرفته است. این رزولوشن در اغلب مانیتورهای گیمینگ و یا تلفن‌های همراه هوشمند پیشرفته قابل مشاهده بوده و در حال تبدیل شدن به استانداردی ثابت در حوزه دستگاه‌های رده مصرف‌کنندگان می‌باشد. ذکر این نکته ضروری است که برخی از اسمارت‌فون‌های پیشرفته به پشتیبانی از رزولوشن +Quad HD پرداخته‌اند که این مقدار در حقیقت برابر با وضوح تصویر مورد بحث می‌باشد.
- وضوح تصویر 2K: در حوزه فیلم‌برداری، اصطلاح 2K به رزولوشن 2048×1080 منتسب می‌شود، در حالی که این مقدار در نمایشگرهای رده مصرف‌کنندگان تحت عنوان 1080p شناخته می‌شود. برخی از کمپانی‌های فعال در صنعت طراحی و توسعه دستگاه‌های مانیتور برای معرفی محصولات 2560×1440 خود نیز از اصطلاح 2K استفاده می‌کند، زیرا نمایشگرهای ساخت آنان قادر به نمایش تعداد 2000 پیکسل به‌صورت افقی می‌باشند، در صورتی که این موضوع صحیح نبوده و این مقدار تحت عنوان 1440p و یا Quad HD شناخته می‌شود.
- وضوح تصویر 4K یا 2160p: از جمله معمول‌ترین عناوین موجود برای معرفی رزولوشن 3840×2160 می‌توان به “4K” ،”UHD” و یا “Ultra HD” اشاره کرد. این مقدار رزولوشن در حالت کلی از گستردگی بسیار بالایی برخوردار بوده و نمایانگر چگالی چهار برابری پیکسلی نسبت به 1080p می‌باشد. این رزولوشن در تلویزیون‌های پیشرفته و نمایشگرهای گران قیمت قابل مشاهده بوده و در افزایش هزینه ساخت بسیار تأثیرگذار می‌باشد، بنابراین هنوز جزء ویژگی‌های لوکس محسوب شده و در سیستم‌های رده مصرف‌کنندگان کمتر قابل مشاهده می‌باشد.
- وضوح تصویر 4320p و یا 8K: در صورتی که قصد افزایش چشمگیر چگالی پیکسلی نمایشگر خود را دارید، پیشنهاد می‌شود تا یک تلویزیون و یا مانیتور مبتنی بر رزولوشن 8K یا به عبارتی دیگر 7680×4320 پیکسل را تهیه و خریداری نمایید. همانند وضوح تصویر 4K، این مقدار نیز در حال حاضر فقط در تلویزیون‌های گران قیمت دو کمپانی سامسونگ و ال‌جی مشاهده شده و به دلیل هزینه ساخت بالا از محبوبیت آن‌چنان گسترده‌ای در میان مصرف‌کنندگان برخوردار نمی‌باشد.
همان‌طور که مشاهده می‌کنید، تمامی رزولوشن‌های معرفی شده، به غیر از 2K توسط تعداد پیکسل‌های عمودی آن‌ها شناخته می‌شوند، بنابراین تشخیص وضوح تصویر نمایشگرها و مانیتورهای مختلف آن‌چنان مشکل نبوده و حتی اگر مقدار قابل پشتیبانی توسط دستگاهی (نظیر 1440×900 یا 1600×900) به دلیل معمولیت کمتر در این فهرست نیامده است، تشخیص و شناسایی آن کار مشکلی نمی‌باشد.
توجه به پارامتر وضوح تصویر نه تنها در تهیه و خرید نمایشگرهای رایانه‌ای، بلکه برخی دیگر از حوزه‌های موجود نظیر طراحی سایت نیز اهمیت دارد. طراحان وب‌سایت‌های اینترنتی برای نمایش صحیح اطلاعات و جلوگیری از برهم ریختگی محتوا باید یک مقدار رزولوشن ثابت و قابل پشتیبانی توسط طیف وسیعی از دستگاه‌های گوناگون را انتخاب کرده و سپس به طراحی بر مبنای آن اقدام نمایند. این مقدار در مورد بسیاری از وب‌سایت‌های گوناگون برابر با 1024×768 در نظر گرفته شده است. در این حالت وب‌سایت مربوطه توسط بسیاری از دستگاه‌های گوناگون نظیر رایانه‌های شخصی رومیزی، لپ‌تاپ، تبلت، تلفن‌های همراه هوشمند، کنسول‌های بازی و … به‌صورت صحیح نمایش داده شده و از هدر رفت اطلاعات جلوگیری به عمل می‌آید (به عنوان مثال بخشی از اطراف سایت به زیر حاشیه‌های مانیتور کشیده شده و دیگر قابل مشاهده نباشند). جهت درک بهتر موضوع تصویر زیر را در نظر بگیرید.
پارامتر وضوح تصویر در مورد دستگاه‌های تلویزیون، تلفن‌های همراه هوشمند و تبلت‌ها کمی متفاوت بیان شده و توسط مقدار پیکسل بر هر اینچ (Pixel Per Inch و یا به‌اختصار PPI) شناخته می‌شود. این سری از محصولات نیز اگرچه از یک مقدار رزولوشن ثابت (به عنوان مثال 1280×720) پشتیبانی می‌کنند، اما آنچه که از اهمیت بیشتری برای کاربر برخوردار است چگالی پیکسلی نمایشگر بر هر اینچ از صفحه می‌باشد (در هر اینچ از صفحه چه تعداد پیکسل قرار گرفته است؟). به عنوان مثال نمایشگر تلفن همراهی که از چگالی پیکسلی 220PPI برخوردار می‌باشد تعداد 220 نقطه را در هر اینچ مربع (2.54 سانتی‌متر) خود جای داده است که افزایش آن با بهبود کیفیت تصویر و قابلیت نمایش بیشتر اطلاعات رابطه مستقیم دارد. از جمله معمول‌ترین مقادیر چگالی پیکسلی برای تلویزیون‌ها می‌توان به 720p ،1080p و 2160p اشاره کرد که تمامی آن‌ها در دسته High Definition جای می‌گیرند.