فعالسازی حالت تاریک یا به عبارتی دیگر Dark Mode نه تنها در کاهش میزان فشار وارده بر چشم‌ها (به‌خصوص در شب هنگام و زمان نیاز به استفاده از منابع نوری مصنوعی همچون لامپ)، بلکه حفظ بیشتر انرژی دستگاه‌های قابل حمل همچون گوشی موبایل و لپ‌تاپ و جلوگیری از هدر رفت و اتمام زودهنگام میزان شارژ باتری نیز تأثیرگذار می‌باشد. خوشبختانه پشتیبانی از این حالت به دلیل استقبال کاربران اخیراً با افزایش همراه شده و اکنون اغلب پلتفرم‌های بزرگ همچون سیستم‌عامل‌های ویندوز، مکینتاش، آندروید و iOS و نرم‌افزارها و شبکه‌های اجتماعی بزرگ نظیر اینستاگرام، تلگرام و … نیز قابلیت فعالسازی و غیرفعالسازی آن را بنا بر نیاز از طریق گزینه‌ای در منوی تنظیمات در اختیار کاربران قرار داده‌اند. از آنجایی که این موضوع از اهمیت بالایی برای برخی برخوردار است، لذا در ادامه دستورالعمل‌های لازم برای شناسایی و فعالسازی قابلیت Dark Mode در برخی از پر استفاده‌ترین سیستم‌عامل‌ها و اپلیکیشن‌های روز دنیا گردآوری شده‌اند.
سیستم‌عامل ویندوز
پلتفرم ویندوز به عنوان طلایه‌دار سیستم‌عامل‌های بزرگ در میان کاربران مدت زمان تقریباً طولانی است که به پشتیبانی از قابلیت Dark Mode پرداخته است. با فعالسازی این ویژگی، نه تنها بخش‌های تعیین شده از محیط سیستم‌عامل، بلکه نرم‌افزارهای داخلی و سازگار با رابط برنامه‌نویسی ویندوز نیز دست‌خوش تغییر قرار گرفته و دیگر نیاز به پشتیبانی جداگانه توسط هر اپلیکیشن لازم و ضروری نمی‌باشد.
- برای فعالسازی حالت تاریک در سیستم‌عامل ویندوز 10 ابتدا با فشردن کلیدهای ترکیبی Windows + I منوی تنظیمات را گشوده و سپس به دسته‌بندی Personalization مراجعه نمایید.
- حال از طریق منوی موجود در سمت چپ صفحه به سربرگ Colors مراجعه کرده و سپس از بخش Choose your color، یکی از گزینه‌های Light و یا Dark را انتخاب کنید.
برای شخصی‌سازی بیشتر می‌توانید به جای یکی از گزینه‌های Light یا Dark، گزینه Custom را انتخاب کرده و سپس حالت سیستم‌عامل و اپلیکیشن‌ها را به‌صورت جداگانه از هم تمایز دهید. به عنوان مثال منوها و کادرهای محاوره‌ای ویندوز می‌توانند به حالت تیره تغییر وضعیت دهند، در حالی که برنامه‌ها همچنان روشن باقی بمانند.
سیستم‌عامل مکینتاش (macOS)
درست همانند ویندوز، سیستم‌عامل مکینتاش نیز از قابلیت سیستمی Dark Mode برخوردار می‌باشد که با فعالسازی، محیط‌ها و منوهای از پیش تعیین شده اپلیکیشن‌های داخلی پلتفرم به حالت تاریک تغییر وضعیت می‌دهند.
- برای فعالسازی این قابلیت کافی است تا ابتدا منوی Apple را گشوده و سپس به دسته‌بندی System Preferences مراجعه نمایید.
- حال پس از مراجعه به دسته‌بندی General، یکی از سه گزینه Light ،Dark و یا Auto را از طریق بخش Appearance انتخاب نمایید.
در صورتی که گزینه Auto را انتخاب کنید، پوسته سیستم‌عامل و اپلیکیشن‌های داخلی با توجه به زمان محلی به‌طور خودکار تغییر وضعیت می‌دهند. در این صورت در طی روز، حالت Light فعال می‌باشد، اما زمان عصر و شب هنگام، حالت Dark فعال شده و با تغییر وضعیت و نور، میزان بار و فشار اضافی وارد بر چشم‌ها را کاهش می‌دهد.
سیستم‌عامل آندروید
نحوه فعالسازی قابلیت Dark Mode با توجه به کمپانی سازنده تلفن همراه، نسخه سیستم‌عامل و پوسته مورد استفاده متفاوت می‌باشد، اما در نسخه استوک سیستم‌عامل آندروید 10، این گزینه تحت عنوان Dark theme در دسته‌بندی Display در منوی تنظیمات (Settings) قرار گرفته است.
با فعالسازی گزینه Dark theme از طریق منوی تنظیمات، نه تنها سیستم‌عامل، بلکه تمامی نرم‌افزارهای سازگار با این قابلیت همچون Gmail و Android Messages نیز تغییر وضعیت می‌دهند. به‌منظور افزودن گزینه میانبر جهت فعالسازی سریع حالت تاریک و اضافه کردن آن به پنل تنظیمات سریع (Quick Settings) کافی است تا با دو انگشت خود از قسمت بالایی صفحه به سمت پایین کشیده و سپس با کلیک نمودن بر روی آیکون مداد در گوشه سمت چپ پایین صفحه، گزینه مربوطه را انتخاب کنید.
سیستم‌عامل‌های iOS و iPadOS
- ابتدا به منوی تنظیمات مراجعه کرده و سپس دسته‌بندی Display & Brightness را بگشایید.
- اکنون مطابق با توضیحات ارائه شده در مورد سیستم‌عامل مکینتاش، سه گزینه تحت عناوین Light ،Dark و Automatic در اختیار شما قرار گرفته‌اند که با انتخاب هر کدام از آن‌ها، حالت بخش‌های تعیین شده از سیستم‌عامل و اپلیکیشن‌های سازگار (از جمله برنامه‌های تولید شده توسط کمپانی اپل) با تغییر همراه می‌شوند.
در صورتی که قصد دارید تا تغییر وضعیت به‌صورت خودکار انجام پذیرد (انتخاب گزینه Automatic)، حالات مختلفی از جمله تغییر حالت بین طلوع و غروب خورشید، مبتنی بر زمان محلی و یا تنظیم زمان به‌صورت دستی امکان‌پذیر می‌باشد.
پیام‌رسان‌های Facebook و Facebook Messenger
سازندگان پیام‌رسان فیس‌بوک هم‌اکنون در حال بررسی قابلیت Dark Mode در نسخه وب و آندروید اپلیکیشن خود هستند، اما این ویژگی هنوز به‌صورت رسمی در اختیار همگان قرار نگرفته و کاربران نسخه‌های آیفون و آیپد برنامه نیز همچنان گزینه مربوطه را در منوی تنظیمات خود مشاهده نکرده‌اند. در صورتی که جدیدترین به‌روزرسانی نسخه وب پیام‌رسان Facebook را دریافت کرده‌اید، می‌توانید با کلیک کردن بر روی آیکون آواتار خود در گوشه سمت راست بالای صفحه به گزینه فعالسازی یا غیرفعالسازی Dark Mode دسترسی پیدا کنید.
در آندروید نیز در حال حاضر تغییر حالت به‌صورت خودکار وابسته به پوسته سیستم‌عامل انجام شده و گزینه‌ای برای این عمل و فعالسازی دستی در منوی تنظیمات در اختیار کاربران قرار نگرفته است. اما خوشبختانه در برنامه Facebook Messenger برای دو سیستم‌عامل آندروید و iOS، گزینه فعالسازی و غیرفعالسازی قابلیت Dark Mode گنجانده شده است که با کلیک کردن بر روی آیکون آواتار قابل دسترس است.
پیام‌رسان WhatsApp
در حال حاضر قابلیت Dark Mode فقط در نسخه آزمایشی Beta نرم‌افزار واتس‌آپ وجود داشته و فقط در دسترس کاربران سیستم‌عامل آندروید قرار گرفته است، اما در آینده‌ای نزدیک به‌صورت همگانی برای پلتفرم iOS نیز فعال شده و قابل استفاده می‌باشد.
- به‌منظور فعالسازی این قابلیت کافی است تا به تنظیمات درون نرم‌افزار مراجعه کنید.
- حال پس از مراجعه به دسته‌بندی Chats، منوی Themes را نیز بگشایید.
اکنون مشاهده می‌کنید که سه گزینه Light ،Dark و یا پیروی از مقادیر تنظیم شده توسط سیستم‌عامل در اختیار شما قرار گرفته‌اند که با انتخاب هر کدام از آن‌ها، پوسته نرم‌افزار به‌صورت خودکار تغییر وضعیت می‌دهد.
نرم‌افزار Gamil
کمپانی گوگل علاوه بر سیستم‌عامل آندروید، قابلیت فعالسازی Dark Mode برای اپلیکیشن Gamil خود رابه‌صورت جداگانه نیز فراهم آورده است. برای این عمل باید ابتدا منوی تنظیمات درون نرم‌افزار را گشوده و سپس به دسته‌بندی General settings مراجعه نمایید.
حال پس از مراجعه به دسته‌بندی Theme، مشاهده می‌کنید که مجدداً سه گزینه، مطابق با توضیحات نرم‌افزار واتس‌آپ در اختیار شما قرار گرفته‌اند. متأسفانه این ویژگی در حال حاضر برای سیستم‌عامل iOS هنوز فعال نشده است.
نرم‌افزار Google Calendar
نرم‌افزار Google Calendar نیز درست همانند اپلیکیشن Gamil بوده و یک گزینه اختصاصی برای فعالسازی قابلیت مورد بحث در منوی تنظیمات داخلی نرم‌افزار گنجانده شده است. متأسفانه سیستم‌عامل iOS در حال حاضر از این نعمت بی‌بهره بوده و در آینده‌ای نزدیک ممکن است سازندگان به فعالسازی آن بپردازند.
برای فعالسازی حالت تاریک کافی است تا پس از مراجعه به منوی تنظیمات درون برنامه، به مسیر General > Theme مراجعه کرده و سپس یکی از سه گزینه موجود را انتخاب نمایید.
پیام‌رسان Twitter
سازندگان شبکه اجتماعی توییتر قابلیت Dark Mode را به‌صورت داخلی در پلتفرم‌های آندروید و iOS به ارمغان آورده و قابلیت فعالسازی و غیرفعالسازی دستی آن را در اختیار کاربران خود قرار داده‌اند. برای این عمل ابتدا بر روی آیکون آواتار خود در گوشه سمت چپ بالای صفحه یک مرتبه کلیک کرده و سپس به مسیر Settings and privacy > Display and sound > Dark mode مراجعه نمایید. این اپلیکیشن می‌تواند مطابق با تنظیمات سیستم‌عامل رفتار کرده و به‌صورت مجزا با فعالسازی یکی از حالات Dark یا Light از جانب کاربر به فعالیت بپردازد. در پلتفرم آندروید، امکان تغییر وضعیت به‌طور خودکار با توجه به زمان نیز امکان‌پذیر می‌باشد.
نرم‌افزار YouTube
در سیستم‌عامل iOS، قابلیت پیروی از تنظیمات دستگاه برای اپلیکیشن یوتوب تعریف نشده است، اما امکان تغییر وضعیت به‌صورت دستی از طریق منوی تنظیمات داخلی نرم‌افزار فراهم آورده شده است. برای این عمل کافی است تا پس از کلیک کردن بر روی آیکون آواتار خود و مراجعه به منوی Settings، گزینه Dark Theme را فعال کنید.
در سیستم‌عامل آندروید خوشبختانه قابلیت پیروی از تنظیمات دستگاه وجود داشته و علاوه بر آن امکان تغییر دستی وضعیت از مسیر General > Appearance در منوی تنظیمات نیز وجود دارد.
شبکه اجتماعی Instagram
اگر دستگاه خود را به نسخه دهم سیستم‌عامل آندروید (Android 10) و یا سیزدهم سیستم‌عامل iOS (iOS 13) به‌روزرسانی کرده باشید، اپلیکیشن اینستاگرام با پیروی از تنظیمات پلتفرم به‌صورت خودکار تغییر وضعیت را در رنگ خود به اعمال می‌رساند. متأسفانه گزینه‌ای برای فعالسازی دستی این قابلیت در حال حاضر در برنامه گنجانده نشده است.
اپلیکیشن‌های معرفی شده در این نوشته برخی از محبوب‌ترین و پر استفاده‌ترین برنامه‌های مورد استفاده کاربران را شامل می‌شوند، اما فهرست نرم‌افزارهای دارای قابلیت پشتیبانی از ویژگی Dark Mode بلند و بالا بوده و روز به روز نیز در حال گسترش است که از جمله برخی از آن‌ها می‌توان به Feedly ،Reddit ،Pocket Casts ،Amazon Kindle ،Evernote ،Firefox ،Opera ،Outlook ،Slack ،Pinterest ،Wikipedia ،Pocket ،Instapaper و تقریباً اغلب نرم‌افزارهایی که توسط کمپانی‌های اپل و گوگل طراحی و توسعه پیدا نموده‌اند اشاره کرد. در صورتی که تاکنون حالت تاریک را در سیستم‌عامل و یا اپلیکیشن‌های پراستفاده خود فعال نکرده‌اید پیشنهاد می‌شود تا حداقل یک مرتبه آن را امتحان کنید، باتری تلفن همراه و از آن مهم‌تر چشمان شما در آینده از شما تشکر خواهند کرد.