سخت‌افزار

راهنمای جامع تشخیص سازگاری پردازنده (CPU) با مادربرد

راهنمای جامع تشخیص سازگاری پردازنده (CPU) با مادربرد

میانگین امتیاز این مطلب: 5

افزایش کارایی در هر نسل، رفع نواقص و حفره‌های امنیتی، پشتیبانی از ویژگی‌های نوین روز دنیا و بسیاری از دیگر موارد کوچک و بزرگ مختلف نیاز به ارتقاء پردازنده پس از یک یا چند سال استفاده را به امری ضروری تبدیل می‌کنند، اما برای افرادی که از اطلاعات تخصصی و دانش فنی لازم برخوردار نیستند، این عمل می‌تواند بسیار مشکل جلوه کند. ارتقاء سی‌پی‌یو تابع عوامل و مؤلفه‌های مختلفی می‌باشد که از جمله اصلی‌ترین آن‌ها می‌توان به سازگاری با مادربرد اشاره کرد. برخلاف بعضی از قطعات تشکیل‌دهنده رایانه شخصی همچون ماوس، کیبورد، درایو نوری، هارد دیسک و …، پردازنده و مادربرد با سرعت تقریباً ثابتی نسبت به یکدیگر در حال پیشرفت بوده و ارتقاء سی‌پی‌یو معمولاً تهیه و خرید یک مادربرد جدید را نیز به دنبال دارد. صرفه نظر از سازگاری فیزیکی پردازشگر با برد اصلی کامپیوتر درزمینهٔ سوکت، شکاف‌‎های حافظه اصلی و چیپست، حتی اگر یک پردازنده جدید قابل نسل بر روی مادربرد کنونی سیستم نیز باشد، ارتقاء نسل سی‌پی‌یو در اغلب موارد ویژگی‌ها و فناوری‌های به‌روزی را با خود همراه دارد که نیاز به مادربرد جدید جهت استخراج حداکثر پتانسیل را نیازمند می‌باشد، اما سازگاری یک پردازنده با مادربرد باید چگونه بررسی شده و چه مواردی از اهمیت بیشتری برخوردار می‌باشند؟

اگرچه از جمله ساده‌ترین راهکارهای موجود جهت بررسی سازگاری پردازنده با مادربرد بررسی دفترچه راهنما و یا وب‌سایت سازنده سخت‌افزار (مادربرد) می‌باشد، اما در ادامه چهار مورد از اصلی‌ترین زمینه‌های نیازمند توجه برای اطمینان از سازگاری دو قطعه فوق با یکدیگر را می‌آموزیم.

کمپانی سازنده

در حال حاضر بازار پردازنده‌های دسکتاپ، سرور، سیستم‌های ورک‌استیشن و … در اختیار دو رقیب دیرینه ای‌ام‌دی و اینتل بوده و تراشه‌های عرضه شده توسط هر دو کمپانی طیف عظیمی از نیازهای گوناگون را پاسخ گفته‌اند، اما یکی از سؤالاتی که در هنگام تهیه و خرید و یا ارتقاء سی‌پی‌یو مطرح است سازگاری پردازنده‌های دو کمپانی با یکدیگر است! پیش از پرداختن به ادامه مبحث و ارائه توضیحات اضافی باید عرض کنیم که خیر؛ پردازنده‌های دو کمپانی ای‌ام‌دی و اینتل به هیچ عنوان با یکدیگر سازگار نبوده و امکان نصب یک سی‌پی‌یو ای‌ام‌دی بر روی یک مادربرد اینتلی امکان‌پذیر نمی‌باشد.

راهنمای جامع تشخیص سازگاری پردازنده (CPU) با مادربرد

فناوری‌های مورد استفاده توسط دو کمپانی اینتل و ای‌ام‌دی، معماری سی‌پی‌یو و به‌صورت کلی بسیاری دیگر از موارد مربوطه از سازگاری با یکدیگر برخوردار نبوده و به همین دلیل هر دو کمپانی نامبرده تراشه‌ها، چیپست‌ها و فناوری‌های مورد نیاز سی‌پی‌یوهای خود را در اختیار توسعه‌دهندگان مادربرد قرار می‌دهند. بنابراین مادربردی که از چیپست به عنوان مثال سری Z300 برخوردار بوده و برای استفاده توسط سی‌پی‌یوهای اینتل روانه بازار شده است نمی‌تواند میزبانی پردازنده‌های ای‌ام‌دی را برعهده بگیرد. بر همین اساس پردازشگرهای هر دو کمپانی باید توسط مادربردهای مخصوص به خود به کار گرفته شوند.

علاوه بر آن کمپانی اینتل در طراحی و توسعه پردازنده‌های خود از آرایش Land Grid Array یا به اختصار LGA استفاده کرده و این ساختار در سی‌پی‌یوهای ای‌ام‌دی به Pin Grid Array (به‌اختصار PGA) تغییر پیدا کرده است، بنابراین سوکت‌های پردازشگرهای دو کمپانی با یکدیگر به هیچ عنوان سازگاری ندارند. خوشبختانه این موضوع توسط توسعه‌دهندگان مادربرد رعایت شده و هیچ‌گونه نگرانی از بابت آن وجود ندارد (به عنوان مثال مادربرد مبتنی بر چیپست سری Z300 (اینتل) با سوکت AM4 (ای‌ام‌دی) در بازار وجود ندارد).

سازگاری فیزیکی سوکت

راهنمای جامع تشخیص سازگاری پردازنده (CPU) با مادربرد

از جمله دیگر موارد بسیار تأثیرگذار در بررسی سازگاری پردازنده با مادربرد می‌توان به سوکت اشاره کرد. سوکت در حالت کلی به جایگاهی از مادربرد گفته می‌شود که پردازنده درون آن قرار گرفته و ارتباط با دیگر بخش‌های سیستم همچون حافظه اصلی، چیپست، کارت گرافیک و … را توسط سیم‌کشی‌های خود ممکن ساخته است. سوکت به عنوان یکی از فاکتورهای فیزیکی بسیار مهم مطرح بوده و در صورت عدم سازگاری، پردازنده به هیچ عنوان نمی‌تواند به‌صورت صحیح درون آن قرار گیرد. به عنوان مثال یک پردازنده مبتنی بر سوکت LGA2011 به هیچ عنوان نمی‌تواند درون یک سوکت LGA1366 قرار گیرد، زیرا حتی پین‌ها و آرایش فیزیکی آن‌ها با یکدیگر متفاوت بوده و لذا اصطلاحاً پردازنده درون سوکت جا نمی‌خورد. بنابراین توجه به این موضوع در هنگام خرید سی‌پی‌یو بسیار لازم و ضروری بوده و دقت بیشتری را به‌خصوص در مورد سی‌پی‌یوهای اینتل نیازمند می‌باشد (به عنوان مثال سوکت‌های LGA1155 ،LGA1156 و LGA1200 فقط یک، چهار یا پنج پین نسبت به یکدیگر متفاوت می‌باشند).

چیپست

راهنمای جامع تشخیص سازگاری پردازنده (CPU) با مادربرد

چیپست در یک تعریف ساده وظیفه انتقال اطلاعات بین پردازنده و حافظه اصلی و یا کارت گرافیک را برعهده داشته و نقش بسیار پررنگی را در کنترل عملکرد مادربرد و فرآیندهای آن به خود اختصاص داده است. با افزایش کارایی و توانایی پردازنده‌های کامپیوتری، ویژگی‌های تحت پشتیبانی آن‌ها و به ارمغان آورده شده توسط مادربرد نیز باید افزایش سرعت متناسبی را دریافت نمایند تا تعادل مطلوبی برقرار شده و شرایط مناسب برای استخراج حداکثر بهبود قدرت فراهم باشد، بر همین اساس عرضه یک چیپست جدید با هر ارتقاء نسل پردازنده و یا ایجاد تغییراتی اساسی در معماری اجتناب‌ناپذیر می‌باشد. البته لازم به ذکر است که چیپست برخلاف سه مورد بالا به عنوان یک محدودیت فیزیکی مطرح نبوده و ممکن است پردازنده‌ای که قصد تهیه و خرید آن را دارید با مادربرد کنونی سیستم شما سازگار باشد. به عنوان مثال هر سه نسل از پردازنده‌های دسکتاپ سری رایزن کمپانی ای‌ام‌دی بر مبنای سوکت AM4 طراحی و روانه بازار شده‌اند، اما پشتیبانی از فناوری PCIe 4.0 در حال حاضر فقط توسط تراشه‌های نسل سوم و چیپست X570 به ارمغان آورده شده است.

همان‌طور که در ابتدای نوشته نیز اشاره شد، از جمله ساده‌ترین راهکارهای ممکن جهت بررسی سازگاری فهرست پردازنده‌های سازگار با مادربرد مراجعه به دفترچه راهنمای سخت‌افزار می‌باشد. این روش اگرچه در زمان ارتقاء سی‌پی‌یو می‌‌تواند بسیار کاربردی باشد، اما هنگام ارتقاء مادربرد و یا خرید مادربرد و پردازنده به‌طور هم‌زمان دیگر عملی نیست، اما وب‌سایت سازنده مادربرد اطلاعات جامع و کاملی را در این خصوص در اختیار کاربران و مصرف‌کنندگان قرار داده است. برای این منظور کافی است تا ابتدا به وب‌سایت سازنده مادربرد مراجعه نمایید، سپس مدل محصول مورد نظر خود را جستجو کرده و پس از یافتن آن، سربرگ مشخصات فنی (Specification یا به اختصار Specs) را گشوده و سپس لیست کامل پردازنده‌های سازگاری با مادربرد را مشاهده کنید.

راهنمای جامع تشخیص سازگاری پردازنده (CPU) با مادربرد

جدول سازگاری پردازنده‌های نسل ششم (Skylake) و هفتم (Kaby Lake) با چیپست‌های سری 100 و 200 اینتل

Z270 Q270 H270 Q250 B250 Z170 Q170 H170 Q150 B150 H110 چیپست/پردازنده
Celeron G3900T
Celeron G3900TE
Celeron G3900
Celeron G3920
Pentium G4400TE
Pentium G4400T
Pentium G4400
Pentium G4500T
Pentium G4500
Pentium G4520
Core i3 6100T
Core i3 6300T
Core i3 6100
Core i3 6300
Core i3 6320
Core i5 6400
Core i5 6400T
Core i5 6500T
Core i5 6600T
Core i5 6500
Core i5 6600
Core i5 6600K
Core i7 6700T
Core i7 6700
Core i7 6700K
آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس Celeron G3930T
آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس Celeron G3930
آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس Celeron G3950
آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس Pentium G4560T
آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس Pentium G4560
آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس Pentium G4600T
آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس Pentium G4600
آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس Pentium G4620
آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس Core i3 7101TE
آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس Core i3 7101E
آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس Core i3 7100T
آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس Core i3 7100
آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس Core i3 7300T
آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس Core i3 7300
آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس Core i3 7320
آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس Core i3 7350K
آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس Core i5 7400T
آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس Core i5 7400
آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس Core i5 7500T
آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس Core i5 7500
آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس Core i5 7600T
آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس Core i5 7600
آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس Core i5 7600K
آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس Core i7 7700T
آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس Core i7 7700
آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس آپدیت بایوس Core i7 7700K

جدول سازگاری پردازنده‌های نسل هشتم (Coffee Lake) و نهم (Coffee Lake Refresh) با چیپست‌های سری 300 اینتل

Z390 Q370 H370 B365 B360 H310 Z370 چیپست/پردازنده
Celeron G4900T
Celeron G4900
Celeron G4920
Pentium Gold G5400T
Pentium Gold G5400
Pentium Gold G5500T
Pentium Gold G5500
Pentium Gold G5600
Core i3 8100T
Core i3 8100F
Core i3 8100
Core i3 8300T
Core i3 8300
Core i3 8350K
Core i5 8400T
Core i5 8400
Core i5 8500T
Core i5 8500
Core i5 8600T
Core i5 8600
Core i5 8600K
Core i7 8700T
Core i7 8700
Core i7 8700K
Core i7 8086K
Celeron G4930T
Celeron G4930
Celeron G4950
Pentium Gold G5420T
Pentium Gold G5420
Pentium Gold G5600T
Pentium Gold G5620
Core i3 9100T
Core i3 9100F
Core i3 9100
Core i3 9300T
Core i3 9300
Core i3 9320
Core i3 9350KF
Core i5 9400T
Core i5 9400F
Core i5 9400
Core i5 9500T
Core i5 9500F
Core i5 9500
Core i5 9600T
Core i5 9600
Core i5 9600KF
Core i5 9600K
Core i7 9700T
Core i7 9700F
Core i7 9700
Core i7 9700KF
Core i7 9700K
Core i9 9900T
Core i9 9900
Core i9 9900KF
Core i9 9900K
Core i9 9900KS

جدول سازگاری پردازنده‌های نسل پنجم، ششم، هفتم، نهم و دهم اکستریم با چیپست‌های سری X99 و X299 اینتل

X299 X99 چیپست/پردازنده
Core i7 6950X
Core i7 6900K
Core i7 6800K
Core i7 7800X
Core i7 7820X
Core i9 7900X
Core i9 7920X
Core i9 7940X
Core i9 7960X
Core i9 7980XE
Core i7 9800X
Core i9 9820X
Core i9 9900X
Core i9 9920X
Core i9 9940X
Core i9 9960X
Core i9 9980XE
Core i9 10900X
Core i9 10920X
Core i9 10940X
Core i9 10980X

 

جدول سازگاری نسل اول، دوم و سوم پردازنده‌های Ryzen با چیپست‌های سری 300، 400 و 500

X570 X470 X370 B450 B350 A320 چیپست/پردازنده
Ryzen 3 1200
Ryzen 3 1300X
Ryzen 5 1400
Ryzen 5 1500X
Ryzen 5 1600
Ryzen 5 1600X
Ryzen 7 1700
Ryzen 7 1700X
Ryzen 7 1800X
Ryzen 3 2300X
Ryzen 5 2500X
Ryzen 5 2600
Ryzen 5 2600X
Ryzen 5 2600E
Ryzen 7 2700
Ryzen 7 2700X
Ryzen 7 PRO 2700X
Ryzen 7 2700E
آپدیت بایوس آپدیت بایوس Ryzen 5 3500
آپدیت بایوس آپدیت بایوس Ryzen 5 3500X
آپدیت بایوس آپدیت بایوس Ryzen 5 3600
آپدیت بایوس آپدیت بایوس Ryzen 5 PRO 3600
آپدیت بایوس آپدیت بایوس Ryzen 5 3600X
آپدیت بایوس آپدیت بایوس Ryzen 7 PRO 3700
آپدیت بایوس آپدیت بایوس Ryzen 7 3700X
آپدیت بایوس آپدیت بایوس Ryzen 7 3800X
آپدیت بایوس آپدیت بایوس Ryzen 9 3900
آپدیت بایوس آپدیت بایوس Ryzen 9 PRO 3900
آپدیت بایوس آپدیت بایوس Ryzen 9 3900X
آپدیت بایوس آپدیت بایوس Ryzen 9 3950X

جدول سازگاری نسل اول، دوم و سوم پردازنده‌های Ryzen Thredripper با چیپست‌های X399 و TRX40

TRX40 X399 چیپست/پردازنده
Ryzen Threadripper 1900X
Ryzen Threadripper 1920X
Ryzen Threadripper 1950X
Ryzen Threadripper 2920X
Ryzen Threadripper 2950X
Ryzen Threadripper 2970WX
Ryzen Threadripper 2990WX
Ryzen Threadripper 3960X
Ryzen Threadripper 3970X
Ryzen Threadripper 3990X

 

جدول سازگاری نسل اول و دوم پردازنده‌های Athlon با چیپست‌های سری 300 و 400

X470 X370 B450 B350 A320 چیپست/پردازنده
Athlon 200GE
Athlon Pro 200GE
Athlon 220GE
Athlon 240GE
Ryzen 3 2200GE
Ryzen 3 Pro 2200GE
Ryzen 3 2200G
Ryzen 5 2400GE
Ryzen 5 Pro 2400GE
Ryzen 5 2400G
Ryzen 5 Pro 2400G
Athlon Pro 300GE
Athlon 3000G
Ryzen 3 Pro 3200G
Ryzen 3 3200G
Ryzen 3 Pro 3200G
Ryzen 5 Pro 3400GE
Ryzen 5 3400G
Ryzen 5 Pro 3400G

نوشته های مشابه

6 دیدگاه در “راهنمای جامع تشخیص سازگاری پردازنده (CPU) با مادربرد

  1. سامان گفت:

    با سلام
    مادربرد من Asus p5ks هست و در حال حاضر Intel core i2 دارم . هم رم و هم هارد ssd گذاشتم ولی سرعتم تغییر خاصی نکرده !
    میشه لطفا بگید ماکزیمم cpu یا بهتر بگم قویتریت cpu ایی که میتونم روش بذارم چی هست ؟

    1. سید مهدی یحیایی گفت:

      سلام اگر به مشخصات مادربورد مراجعه کنید:
      https://www.asus.com/us/Motherboards/P5KC/specifications/

      قویترین سی پی يویی که میتونید استفاده کنید QX9770 هست. تمام پردازنده‌های Core 2 Due و Core 2 Quad که شامل پردازنده‌های E8000 و Q9000 هستند.

  2. حامد گفت:

    سلام
    مادر برد من ABIT SG-80 است نمیدونم که سی پی یو e8400 بهش میخوره یانه میشه راهنمایی کنید؟

  3. hossein گفت:

    سلام
    خسته نباشید
    مادربرد من BIOSTAR_P31-A7 ver6.1 هست ، پردازنده هم pentium(R) Dual-Core CPU E520 @ 2.50GHz هست
    قوی ترین سی پی یو ایی که میتونم داشته باشم کدومه ؟
    رم هم 2 هست میخواستم افزایشش بدم دوتا جا برای رم دارم ، ایا باید جفتشون از یه کمپانی و یه مارک باشن؟
    ممنون

  4. امیر گفت:

    سلام خسته نباشید
    من ی سیستم قدیمی دارم و میخوام ارتقاع بدم ولی الان بودجم کم
    میخواستم بدونم میتونم سی‌پی‌یو Core i3 540 رو با ی سی‌پی‌یو جدیدتر ارتقاء بدم

    و همچنین کارت گرافیکش رو

    رم کامپیوترم ۴

    سیستم تقریبا برای ۱۰ سال پیش

    1. محمد جواد قلی پور گفت:

      با سلام و درود خدمت شما
      دوست عزیز پردازنده شما از خانواده پردازشگرهای سری Clarkdale بر مبنای سوکت LGA1156 هستش که به‌صورت کامل از چرخه تولید و پشتیبانی کمپانی اینتل خارج شدن. شما برای ارتقا فقط می‌تونید از این خانواده یک سی‌پی‌یو مدل بالاتر رو انتخاب کنید که در حال حاضر می‌تونم بگم تقریباً غیرممکنه که بتونید یک مورد رو پیدا کنید. کارت گرافیک رو میتونید ارتقا بدید، اما باید دقت کنید که این سی‌پی‌یو تقریباً برای هر کارت گرافیکی الان گلوگاه هستش و نمیتونید از حداکثر قدرت استفاده کنید، پس ارتقا کارت گرافیک هم توصیه نمیشه. در نهایت رم میمونه که با توجه به مدل مادربرد می‌تونید اون رو به هشت و یا بیشتر از نوع DDR3 ارتقا بدید. پس ارتقا این سیستم کلاً توصیه نمیشه، چون در هر حال حتی در صورت ارتقا هم ضعیفه و باید در آینده‌ای نزدیک باز مجدد اون رو ارتقا بدید، پس بهتر کمی بودجه رو بیشتر کنید و یکباره یک ارتقا مناسب رو انجام بدید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *