نقد و بررسی کامپیوتر کوچک اینتل NUC8i3BEH

مقدمه

امروزه کسی را نمی‌توان پیدا کرد که با یک نوع از انواع کامپیوترها آشنا نباشد. کامپیوترها نقش مهمی را در زندگی روزمره ما ایفا می‌کنند و اگر وجود نداشتند، قطعا زندگی ما به شکل امروزی نبود. اولین کامپیوتر به اندازه‌ی یک اتاق بسیار بزرگ فضا نیاز داشت. اولین ذخیره‌ساز 5 مگابایتی که حدود 60 سال پیش ساخته شد  نیز ابعاد بسیار بزرگی داشت و جابجایی آن به راحتی امکان پذیر نبود. حتی می‌توان این بازه زمانی را کوچکتر کرد. سال 2005 میلادی، فضای ذخیره سازی حافظه‌ی میکرو  اس دی  حدود 128 مگابایت بود، در حالیکه امروزه همان حافظه در همان ابعاد، 128 گیگابایت فضای ذخیره‌سازی در اختیار ما قرار می‌دهد. این کوچک سازی در تمام قطعات سیلیکونی کامپیوتر ادامه خواهد داشت و در آینده می‌توان یک کامپیوتر بسیار قدرتمند را در قالب یک ساعت مچی همراه خود داشته باشیم که قابلیت‌هایی مانند پروژکتور 3 بعدی را نیز ارائه کند، درست مانند فیلم‌های سینمایی! در مثالی دیگر، می‌توان به استفاده‌ی مشترک برخی اسمارت فون‌ها و لپ تاپ‌ها از سی پی یو یکسان اشاره کرد که این موضوع در سال‌های نه چندان دور شبیه یک شوخی بود!

این روزها گزینه‌های متعددی برای بکارگیری یک کامپیوتر داریم، کامپیوترهای All-in-one، لپ تاپ و تبلت، تنها تعدادی از انواع رایج آنها هستند. در این بین، کامپیوترهای کوچک یا مینی پی‌سی (Mini-PC) در نوع خود بسیار جالب توجه هستند. پیشرفت مینی پی‌سی‌ها در گرو پیشرفت پردازشگرهای مرکزی و گرافیکی است. هر چقدر لیتوگرافی سی پی یو و تراشه‌ی گرافیکی پیشرفته‌تر باشد، پردازشگرهای قویتری می‌توان ساخت که علاوه بر قدرت بالا، مصرف پایینی داشته باشند و خنک‌سازی آنها آسان‌تر صورت پذیرد. این موضوع دلیل اختلاف بسیار زیاد تراشه‌های مخصوص کامپیوتر و لپ تاپ در گذشته و اختلاف ناچیز آنها در حال حاضر است

از زمانیکه اولین کامپیوترهای کوچک یا مینی پی سی به بازارهای داخلی راه یافته‌اند، چند سالی می‌گذرد. اولین مینی‌ پی‌سی مجهز به پردازنده‌های کمپانی اینتل توسط خود اینتل معرفی شد. مینی پی‌سی‌های اینتل در دو نوع آماده و نیمه آماده در دسترس هستند که نوع نیمه آماده بدون حافظه رم و حافظه‌ ذخیره سازی SSD یا HDD عرضه می‌شود. اینتل مینی پی‌سی‌های خود را NUC (Next Unit of Computing) نامید و مدل‌های متنوعی از آن را عرضه نمود. مینی چند نسل اخیر NUC به سی پی یوهایی تجهیز بودند که تفاوت زیادی بین هر نسل با نسل بعدی وجود نداشت. اما، نسل جدید کامپیوترهای کوچک با تجهیز به پردازنده‌های نسل 8 اینتل، تفاوت قدرت بسیار زیادی با نسل قبلی خود دارند. در این نوشتار نگاهی خواهیم داشت به INTEL NUC8i3BEH، یکی از کامپیوترهای کوچک (نیمه آماده) جدید اینتل که به پردازنده‌ی Core i3 نسل 8 رده‌ی موبایل مجهز است.

مشخصات فنی

پردازنده i3 8109U

مینی پی‌سی INTEL NUC8i3BEH از پردازنده‌ی INTEL Core i3 8109U برخوردار است که به عنوان یک پردازنده‌ی 2 هسته‌ای قدرت بالایی دارد. این پردازنده حتی اختلاف قابل توجهی با پردازنده‌های Core i5 نسل هفت موبایلی دارد و در مقایسه با نمونه‌های دسکتاپ قدرت آن معادل Core i5 4460 و Core i3 7300 است که هر دو دارای 4 رشته پردازشی هستند! 8109U با اسم رمز Coffee Lake-U دارای 2 هسته پردازشی، 4 رشته‌ی پردازشی و 4 مگابلیت حافظه کش سطح 3 است. 8109U دارای توان طراحی حرارتی 28 وات است که به این ترتیب می‌تواند در فرکانس‌های بالایی در اکثر اوقات فعالیت کند. این پردازنده دارای فرکانس پایه 3.0 گیگاهرتز است که برای یک نمونه‌ی موبایلی رقم بالایی محسوب می‌شود. حداکثر فرکانس 8109 در حالت توربو به 3.6 گیگاهرتز خواهد رسید.

تراشه گرافیکی: یکی از نقات قوت i3 8109U تراشه گرافیکی آن است. این پردازنده به تراشه گرافیکی INTEL Iris Plus Graphics 655 مجهز است که در نوع خود قدرت بالایی دارد و مناسب مصارف گیمینگ متوسط است. این تراشه گرافیکی دارای 48 واحد پردازشی، باس 64 بیتی و پهنای باند 19.2 گیگابایتی است. همانطور که تصویر GPU-Z نشان می‌دهد، فرکانس تراشه گرافیکی این سیستم برابر با 1050 مگاهرتز در حالت بوست و فرکانس مموری گرافیکی آن 1200 مگاهرتز است. Iris Plus Graphics 655 می‌تواند تا 32 گیگابایت حافظه‌ی DDR4 سیستم را در قالب حافظه‌ی اشتراکی، به عنوان حافظه‌ی گرافیکی استفاده کند. این تراشه گرافیکی همچنین به 128 مگابایت حافظه‌ی eDRAM مجهز است که در نسل‌های گذشته‌ی اینتل نیز حضور داشت. نحوه قراری گیری این حافظه در 8109U به نحوی است که می‌تواند که فراتر از بخش گرافیکی عمل کند و در مواقعی بتواند به کمک رم بیاید. برای درک قدرت این این حافظه بهتر است بدانید زمانیکه بخش DRAM سیستم با eDRAM در ارتباط است، می‌تواند پهنای باند 50GB/s را برای DRAM سیستم ایجاد کند درحالیکه ممکن است پیکربندی DRAM سیستم به صورت تک کاناله باشد! این پهنای باند برای حافظه‌های DDR4 با یک پلتفرم قدرتمند و حافظه‌هایی با فرکانس بالای 3000 مگاهرتز به صورت دوکاناله امکان‌پذیر است!

RAM

با توجه به اینکه مینی پی‌سی NUC8i3BEH از نوع نیمه آماده است، انتخاب حافظه رم و ذخیره‌ساز آن به صورت انتخابی است. این دستگاه از 32 گیگابایت حافظه‌ی DDR4 از نوع SO-DIMM یا همان رم لپ‌تاپی به صورت تک کاناله یا دو کاناله پشتیبانی می‌کند.

HDD و SSD

انتخاب و نصب ذخیره‌ساز از طریق یک پورت SATA و یک پورت M.2 امکان‌پذیر است. اسلات ساتا از هارددیسک و یا SSD نوع ساتا 2.5 اینچی پشتیبانی می‌کند. در صورت نیاز به هارددیسک و اس‌اس‌دی به طور همزمان، می‌توان هارددیسک را در اسلات SATA و اس‌اس‌دی را در اسلات M.2 نصب کرد. اسلات M.2 از اس‌اس‌دی‌های سریع PCIe Gen 3.0 x4 نیز پشتیبانی می‌کند.

نگاه نزدیک

مینی پی‌سی‌های پیشین اینتل دارای جعبه‌ی موزیکال بودند که بعد از باز کردن جعبه صدای موزیک زیبایی پخش می‌شد. در نسل‌های جدید اینتل این گزینه را حذف کرده تا بتواند کامپیوترهای کوچک خود را با قیمت پایین‌تری در اختیار مصرف کنندگان قرار دهد. NUC8i3BEH دارای بسته‌بندی معمولی است. اینتل روی جعبه‌ی محصول، تصویری از خود محصول به همراه مدل آن و مدل پردازنده را درج کرده است. رنگ‌بندی این جعبه نیز زیبا به نظر می‌رسد. لوازم همراه NUC8i3BEH نیز شامل آداپتور برق، انواع دفترچه، چند پیچ برای نصب ذخیره‌سازها، براکت نصب دیواری و کارت گارانتی “الماس ایران” است. در مورد لوازم جانبی کمی و کاستی مشاهده نمی‌شود.

جلوی دستگاه دکمه‌ی استارت، دو پورت USB 3.1 Gen 2 Type-A، میکروفون استریو (دو میکروفون) و خروجی 3.5 میلیمتری برای اتصال هدفون و اسپیکر قرار دارد. همچنین ایفرارد نیز پشت این قسمت نصب شده است. پورت USB زرد رنگ این قابلیت را دارد تا زمانیکه دستگاه خاموش است، قابلیت شارژ دیوایس‌هایی مانند اسمارت ‌فون و تبلت فعال باشد.

پشت دستگاه نیز دو پورت USB 3.1 Gen 2 Type-A دیگر، کانکتور ورودی برق، پورت HDMI، پورت شبکه RJ45، و در نهایت یک پورت تاندربولت 3 (Thunderbolt 3) با رابط USB Type C قرار دارد که می‌تواند به عنوان پورت USB Type C نیز مورد استفاده قرار گیرد. پورت USB 3.1 Gen 2 Type-A/C دارای پهنای باند 10Gb/s است، درحالیکه پهنای باند پورت تاندربوت 3 به 40Gb/s می‌رسد. به این معنا که می‌توان از انواع داک استفاده کرد و تا 4 پورت USB 3.1 Gen 2 Type-A/C را مورد استفاده قرار داد. تاندربولت 3 همچنین خروجی تصویر DisplayPort 1.2 را ارائه می‌دهد و می‌توان از داک‌هایی استفاده نمود که انواع پورت تصویر و USB را داشته باشند و در نهایت پهنای باند تمام آنها در حالت استفاده‌ی همزمان به 40Gb/s برسد. توانی که این پورت می‌تواند تامین کند 100 وات است.

در قسمت کناری مادربورد نیز یک درگاه کارت خوان Micro-SD قرار دارد. اتصال کارت‌های میکرو اس‌دی به دستگاه از طریق مبدل‌ نیز امکان‌ پذیر است اما، اتصال از طریق خود درگاه Mirco-SD، سرعت انتقال اطلاعات به مراتب بسیار بالاتری را رقم می‌زند.

زیر دستگاه نیز اطلاعاتی از مدل دستگاه به همراه شماره سریال و غیره درج شده است. طبق اطلاعات این قسمت، ولتاژ مورد نیاز این دستگاه 19 ولت و آمپراژ آن 4.74 آمپر است.

قسمت پلاستیکی بالای دستگاه قابل جدا شدن است تا امکان ارتقای دستگاه وجود داشته باشد. در صورت باز کردن بالای دستگاه می‌توان از درپوش‌های ماژولار برای از پورت‌هایی مانند DVI، پورت شبکه و USB اضافی، پورت شبکه اضافی و غیره استفاده نمود. قابلیت ارتقا یکی از ویژگی‌های مینی پی‌سی‌های اینتل محسوب می‌شود.

کمپانی اینتل برای NUC نسل 8، خنک کننده قویتری در نظر گرفته است. یک پلیت مسی روی تراشه 8109U قرار دارد و روی آن دو لوله‌ی انتقال حرارت نصب شده است. این لوله‌ها تا قسمت انتهای دستگاه ادامه دارد. فن بکار رفته در این نسل ابعاد به مراتب بزرگتری نسبت به نسل گذشته دارد و حرارت را از لوله‌های انتقال حرارت به بیرون برد هدایت می‌کند.

بایوس

بایوس مینی پی‌سی اینتل، Visual Bios نام دارد و همانطور که از نام آن پیداست، تاکید ویژه‌ای به گرافیکی بودن آن دارد. این بایوس بسیار منظم است و امکاناتی از قبیل مشاهده مشخصات دقیق سیستم، اطلاع از دمای قسمت‌های سی پی یو، چیپست اصلی و مموری، اطلاع از ولتاژ قسمت‌های سی پی یو، مموری، شاخه‌های اصلی، تنظیم پروفایل خاص برای بخش کولینگ و انتخاب تعداد هسته‌های پردازشی، تنها بخشی از امکانات این بایوس زیبا است. این Visual Bios با تمام زیبایی که دارد، دارای نواقصی نیز هست. در صورتیکه اس‌اس‌دی از پروتکل ارتباطی NVMe بهره‌مند باشد، سیستم درایو بوت را نخواهد شناخت و پیام نمایش داده به همین منظور است. برای حل این مشکل باید تمامی آپشن‌های بوت را غیر فعال نمود.‌!

تست و کارایی

اکنون به تست و کارایی مینی پی‌سی INTEL NUC8i3BEH خواهیم پرداخت. با توجه به اینکه این مینی کامپیوتر از نوع نیمه آماده است، از رم و SSD جداگانه‌ای‌ باید استفاده نمود. به همین منظور، از حافظه رم Crucial 8GB DDR4-2400 SO-DIMM و اس‌اس‌دی Western Digital BLACK SN750 NVME 250GB استفاده کردیم. برای مقایسه چندین مینی پی‌سی را جهت مقایسه بکار گرفتیم. لیست مینی ‌پی‌سی‌های مذکور به شرح زیر است:

• INTEL NUC8i5BEH
• INTEL NUC8i3BEH
• GIGABYTE GB-BKi5HA-7200
• GIGABYTE GB-BSi5H-6200
• GIGABYTE GB-BSi3H-6100

لیست نرم افزارهای تست شده نیز به شرح زیر است:

• CPU-Z 1.88.0 x64
• Aida 64 Extreme v5.99.4900
• CrystalDiskMark v6.0.2 x64
• 3DMark 11 Advanced Edition
• 3DMark 13 Firestrike v1.1
• Cinebench R15
• Cinebench R11.5

ابتدا مشخصات بیشتر دستگاه از طریق نرم افزار CPU-Z و GPU-Z ملاحضه می‌کنید:

CrystalDiskMark

CrystalDiskMark محبوب‌ترین نرم افزار تست سنجش سرعت ذخیره‌سازها است. کریستال دیسک مارک می‌تواند سرعت خواندن و نوشتن یک درایو ذخیره ساز را در دو حالت ترتیبی یا پشت سر هم (Sequential) و رندوم (Random) با بلاک‌های 4 کیلوبایت (4K) بررسی کند. در حالت ترتیبی می‌توان صف‌های مختلف 1، 8 و یا 32 (Q1 ،Q8 ،Q32 ) را با تعداد رشته‌های پردازشی  1 تا 8 و حتی بیشتر ترکیب نمود و تست‌های متفاوتی را انجام داد.

در این تست، اس‌اس‌دی وسترن دیجیتال SN750 250GB به راحتی توانست تمام کارایی خود را به نمایش بگذارد. طبق اطلاعات سازنده توانستیم به همان سرعت 1600MB/s برای نوشتن و 3080MB/s برای خواندن دست پیدا کنیم. در این زمینه، NUC8i3BEH مشکلی از بابت پشتیبانی ذخیره سازهای پرسرعت ندارد.

AIDA64 EXTREME

نرم افزار AIDA64 EXTREME در گذشته با نام EVEREST شناخته می‌شد. آیدا 64 کاملترین برنامه تست حافظه رم و کش سی پی یو است و بنچمارک‌های متعدد برای تست پردازنده و بنچمارک‌های دیگری مانند GPGPU برای محاسبه قدرت خام سی پی یو و تراشه گرافیکی دارد. Cachmem، همانطور که از نامش پیداست، به تست حافظه کش و رم سیستم می‌پردازد و مهمترین قسمت AIDA64 EXTREME نام دارد.

با وجود آنکه NUC8i3BEH دارای رم تک کاناله و فرکانس 2400 مگاهرتز است، پهنای باند رم در حالت خواندن، و نوشتن 38GB/s و 46MB/s و کپی به 50GB/s می‌رسد که این اعداد و ارقام برابر با سرعت یک حافظه دوکاناله با فرکانس 3200 مگاهرتز و تاخیر CL14 است! دلیل این موضوع همانطور که در ابتدا توضیح دادیم، به حافظه‌ی eRAM پردازنده 8109U دستگاه مورد نظر مربوط می‌شود. زمان تاخیر حافظه NUC8i3BEH نیز به طرز قابل توجهی کمتر از حافظه مینی پی‌سی نسل 6 و 7 است.

3DMark11

کمپانی Futuremark معروفترین کمپانی در ساخت نرم افزارهای تست و بنچمارک 3 بعدی است. سال 2011 میلادی، اولین 3DMark این کمپانی با نام 3DMark11 بر مبنای API دایرکت ایکس نسخه 11 ام عرضه شد. 3DMark11 هنوز هم به عنوان بنچمارکی با قابلیت اعمال فشار مضاعف به سی پی یو و کارت گرافیک یاد می‌شود.

با وجود آنکه i3 8109U تنها دارای 2 واحد پردازشی است، در بخش سی پی یو کارایی 50 درصدی و در بخش گرافیک کارایی تقریبا 2 برابر کارایی بیشتری نسبت به i5 7200U دو هسته ای دارد! اختلاف i5 8259U و i3 8109U بسیار قابل توجه است اما در نسل گذشته، i5 7200U نسبت به 6100U یا حتی 7100U اختلاف چندانی ندارد. اعداد و ارقام پردازنده‌های موبایلی نسل 8 اینتل در مقایسه با نسل‌های 7 و 6، نشان می‌دهد که نسل 8 را باید کاملا متمایز دانست. در مثال دیگر، امتیازهای کسب شده توسط 2 پردازنده 8259U و i5 7200U، افزایش کارایی 150 درصدی 8259U را نشان می‌دهد.

3DMark 2013 – Fire Strike

2 سال پس از عرضه‌ی 3DMark11، نسخه‌ی جدید 3DMark با نام 3DMark 2013 بر مبنای API دایرکت ایکس 11 (DirectX 11) معرفی شد. 3DMark 2013 به لحاظ ساخت، کاملا با نسخه‌های پیشین خود متفاوت است. این نسخه در ابتدا شامل بنچمارک‌های Sky Driver ،Ice Storm و Fire Strike بود که بعدا Time Spy  با API دایرکت ایکس 12 به آن اضافه شد.

نتایج این تست در بخش امتیاز نهایی و گرافیک، مشابه 3DMark11 است. اما در بخش پردازنده، اختلاف i3 8109U و i5-7200U به 12.5 درصد کاهش می‌یابد. با این حال، اختلاف i3-8109U با قویترین i3-6100U موجود در بررسی 50 درصد است. اختلاف این 2 پردازنده در تست قبلی 75 درصد بود.

CPU-Z Benchmark

CPUID حدود 2 سال است که بنچمارک کوچکی را در نرم افزار CPU-Z خود قرار داده است. CPU-Z Benchmark دارای 2 تست تک رشته (Single-Thread) و چند رشته (Multi-Thread) برای ارزیابی پردازنده‌ها است و در هر نسخه، امتیاز تعدادی از پردازنده‌ها به عنوان پیش‌فرض برای مقایسه در نظر گرفته شده است.

در این تست، اختلاف i3-8109U با i3-6100U و i5-7200 در هر دو حالت تک رشته و چند رشته، به ترتیب حدود 60 و 18 درصد است. در این تست، i5-8259U نسبت به i5-7200U اختلاف کارایی بیش از 2 برابری دارد. این اختلاف برای مثال در نسل 6 اینتل، بین پردازنده‌های i3 و i5 به 20 درصد هم نمی‌رسد.

Cinebench R15

نرم افزار Cinebench بر اساس نرم افزار Cinema 4D شرکت Maxon است که در ساخت فیلم‌هایی مانند مرد آهنی بکار گرفته شده است. این ترم دارای 2 تست تک رشته و چند رشته‌ای هست که به رندر یک تصویر با تعداد بسیار زیادی از چند ضلعی‌ها می‌پردازد. این تست در حالت چند رشته‌ای می‌تواند به عنوان تست استرس نیز مورد استفاده قرار گیرد.

نتایج تست Cinebench R15 نیز اختلاف زیاد 50 و 70 درصدی i3-8109U را با i3-6100U در دو حالت چند رشته و تک رشته‌ی تست R15 نشان می‌دهد. در این تست امتیاز کسب شده توسط i5-8259U بسیار قابل توجه است. i3-8109U حتی نسبت به i5-7200U کارایی 25 و 15 درصدی در تست چند رشته و تک رشته‌ای دارد. با این حساب، i3 نسل 8 و به طور کلی پردازنده‌های نسل 8 موبایلی، ابعاد جدیدی از کارایی را تعریف می‌کنند.

WinRAR

WinRAR نیازی به معرفی ندارد. نرم افزار محبوبی که بر روی کامپیوتر اکثر ما نصب است. WinRAR قویترین نرم افزار فشرده سازی فایل‌ها است که از قابلیت مالتی ترد (Multi-Thread) یا چند رشته‌ای نیز پشتیبانی می‌کند. این نرم فزار دارای بنچمارکی در درون خود است تا کارایی سیستم را از نظر معیارهای خود بسنجد.

در این نیز اعداد و ارقام مشابه قبل است. باز هم اختلاف 8259 و  8109 بیش از 2 برابر است و i5  نسل 7 نیز در برابر i3 نسل 8 حرفی برای گفتن ندارد.

Temperature

در این بخش به ثبت دمای CPU و GPU خواهیم پرداخت. این قسمت برای پردازنده شامل ثبت دما در  2 تست Prime 95 و Cinebench R15 است. پرایم 95 را می‌توان سنگینترین نرم افزار تست استرس پردازنده نامید و دماهایی که گزارش می‌کند، اختلاف قابل توجهی با دمای ثبت شده در بازی‌ها و حتی نرم افزارهای گرافیکی دارد.Cinebench R15 نیز یکی کاربردهای پرشمار این روزها را نشان می‌دهد و پردازنده را تحت فشار بالایی قرار می‌دهد. برای ثبت دمای GPU نیز از نرم افزار Furmark با رزولیشن FHD استفاده کردیم. تست‌های یاد شده به مدت 15 دقیقه اجرا خواهند شد.

دمای ثبت شده برای پردازنده i3-8109U در تست Prime 95 برابر با 93 و در تست R15 برابر با 76 درجه سانتی گراد است. دمای تست R15 نشان می‌دهد که در برنامه‌های کاربردی و حتی سنگین، دمای پردازنده تا حد غیر معمول افزایش پیدا نخواهد کرد.

نتیجه گیری

مینی پی‌سی INTEL NUC8i3BEH با بهره‌ بردن از پردازنده‌ی نسل 8 موبایلی اینتل قدرت قابل توجهی دارد و از لحاظ قدرت پردازشی جای حرف و حدیث باقی نمی‌گذارد. اینتل برای خنک ‌‌سازی این دستگاه سیستم خنک کننده کارآمدی را متشکل پلیت، دو لوله انتقال حرارت و فن بزرگ در نظر گرفته است. این کامپیوتر کوچک دارای پردازنده‌ی INTEL Core i3 8109U با تراشه گرافیکی مجتمع INTEL Iris Plus 655 است که این تراشه گرافیکی نسبت به اینتل HD 620 دو برابر قدرت بیشتر و 128 مگابایات حافظه eRAM برای استفاده هر دو بخش CPU Core و iGPU ارائه می‌کند. ارتباطات این دستگاه کامل است و مشکلی از لحاظ پورت‌های USB و خروجی تصویر وجود ندارد. در کنار پورت ارزشمند Thunderbolt 3.0، امکانات ارتباطی NUC8i3BEH کامل می‌گردد. قابلیت ارتقا یکی از نکات مثبت است. از نکات منفی این دستگاه می‌توان به مشکل ذکر شده درباره بایوس اشاره کرد که در صورت استفاده از اس‌اس‌دی NVMe باید تمام آپشن‌های بوت غیر فعال شود تا سیستم بوت گردد.

مینی کامپیوتر INTEL NUC8i3BEH در بخش ” امکانات ” و ” ارزش خرید ”  بیشترین نمرات را به خود اختصاص داد. با توجه نتیجه گیری نهایی، این دستگاه 2 نشان ” Features Award ” و ” Value Award ” را دریافت می‌کند.